- Indekso
- Hazarda paĝo
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- aŭtuno
- printempo
- Fronta kovrilo
- Omaĝe al William Auld
- Redaktore
- Centjariĝo bradforda
- Londona Lingva Festivalo
Cseh kaj Internacia Esperanto-Instituto- Kongreseto diskutas kongresojn
- Adiaŭo al la 'ideologia paŝtisto'
- Recenzaro
- Somera festivalo: Barlastono 2006
- Memore pri Bill Auld
- Ridigaj aparatoj
- Diri kaj maldiri
- Gigantas la 'nano'-romano
- David Withey
- Babile
- Zamenhof-tago en Glasgovo
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
Modifita teksto de prelego prezentita dum la 2006-a Brita Kongreso de Esperanto en Scarborough.
Andreas Cseh (aŭ Andreo Ĉe, laŭ sia propra skribmaniero) naskiĝis je la 12-a de septembro 1895 en Marosludas, Hungarujo. Post 1918 la urbo nomiĝas Ludus kaj hodiaŭ ĝi troviĝas en Rumanujo. Esperantisto de 1910, li pastriĝis en 1919. Per anonco en gazeto li konatiĝis kun Esperanto, tuj lernis la lingvon kaj intense okupiĝis pri ĝi.
Diskonigante Esperanton li baldaŭ komprenis, ke la bazo por ĝia disvastigo estas instruado. En 1920 en la urbo Sibiu li organizis kurson por diversnaciaj laboristoj. La cirkonstancoj devigis lin instrui sen lernolibroj. Pro manko de ili (estis ĵus post la unua mondomilito) li uzis la rektan metodon. Tiu laboro tiom ensorbis lin, ke en 1924 li ricevis permeson de sia episkopo por tute dediĉi sin al Esperanto. Li fariĝis sekretario de la Internacia Centra Komitato de la Esperanto-movado en Ĝenevo kaj kunlaboris en la organizado de la Universalaj Kongresoj en Ĝenevo, Gdansko kaj Budapeŝto. Dum tiu lasta kongreso li gvidis sian unuan pedagogian kurson.
Poste sekvis lia triumfa apostolado tra diversaj landoj, kiam li varbis milojn da novaj adeptoj por la lingvo, donis inspiran impulson al la iamaj esperantistoj kaj akiris simpation de nenombreblaj aŭtoritatuloj.
En 1927 li estis invitita de la urbestro de Stokholmo kaj la reĝa princo Karlo por gvidi Esperanto-kursojn en Svedujo, interalie ankaŭ en la sveda parlamento. En aprilo 1929 aperis la unua eldono de lia kurso en libra formo, stenografita kaj eldonita de la Sveda Instruista Federacio en Stokholmo. Gvidinte kursojn en Estonujo, Francujo, Germanujo, Latvujo, Nederlando, Norvegujo, Pollando kaj Svislando, li en 1930 definitive ekloĝis en Nederlando.
Tiam kreskis la bezono pri porinstruantaj kursoj. Andreo Cseh iniciatis ilin kaj okazigis internaciajn pedagogiajn seminariojn, unue en Budapeŝto (1929) kaj poste en Arnhem (Nederlando) dum multaj jaroj.
Legu recenzon pri ĉi tiu biografio de Cseh.
En 1930 Cseh kun gesinjoroj Isbrucker fondis en Arnhem la Internacian Cseh-Instituton de Esperanto, kiu en 1933 translokiĝis al propra domo en Hago. Ekde 1952 la instituto portas la nomon Internacia Esperanto-Instituto (IEI).
En 1932 Cseh komencis redakti kaj eldoni la revuon La Praktiko, destinitan al komencantoj kaj progresantoj, sed kun altnivela lingvouzo. Tio estis io nova en la movado, ĉar antaŭe ne ekzistis revuo kun facila kaj altnivela lingvaĵo. Pro la pedagogia bazo, kiun Cseh donis al tiu revuo, ĝi populariĝis kaj estis vastskale legata.
Alia atingo de Cseh estis la fondo de la Universala Ligo (UL) en 1942 kun propra esperanta monunuo, la stelo, oficiale akceptita de bankoj. Ekzistis moneroj de 1 (bronza), 5 (latuna), 10 (kupronikela) kaj, post 1965, 25 steloj (du specoj, nikela kaj arĝenta). Kiam la agado de IEI kaj UL malpli intensiĝis, la stelo perdis sian universalan funkcion.
La lastajn jarojn de sia vivo Cseh pasigis en pensiono por maljunuloj, kie li mortis la 9-an de marto 1979. Li estis entombigita en Hago.
IEI estis fondita la 24-an de majo 1930 en Hago, kaj ĝi daŭrigas la laboron de Andreo Cseh, diskonigante lian metodon de instruado. IEI organizas seminariojn por trejni novajn Cseh-metodaj instruistojn kaj disponigas al ili tiucelan materialon. La seminaria sistemo de IEI estas programo celanta eduki instruistojn en la uzo de la rekta metodo, kaj ĝi konsistas el du diversaj gradoj: enkonduka kaj diplomiga. La programojn de la seminarioj, ekzamenan regularon kaj aliajn informojn rilate la partoprenon en Cseh-seminarioj haveblas de IEI.
La kandidatoj, kiuj sukcese trapasas la diplomigan ekzamenon, estas enskribitaj en la registroj de instruistoj de IEI kaj rajtas gvidi Cseh-kursojn ĉie en la mondo laŭ invito de Esperanto-grupoj.
Ekde 1991, responde al la bezono havi pli da gvidantoj de Cseh-seminarioj, IEI komencis trejni ilin. Kiu deziras atingi la kompetentecon gvidi Cseh-seminariojn, devas esti diplomita Cseh-instruisto kaj posedi landan aŭ internacian ateston de profesia fremdlingva instruisto.
Atilio Orellana Rojas estras la Internacian Esperanto-Instituton en Nederlando kaj instruas Esperanton per la Cseh-metodo tra la tuta mondo.
Ĉi tiu artikolo aperis en La Brita Esperantisto de printempo 2007.