News

En preskau ĉiu numero de La Brita Esperantisto inter 1991 kaj 1999 troviĝis anglalingva teksteto kun invito ĝin esperantigi. Tradukemaj legantoj sendis al William Auld siajn solvojn, kaj en la tuj posta numero la redaktoro prikomentis apartajn vortojn kaj esprimojn, aljuĝis premi­etojn kaj aperigis elektitan tradukon. Esperanto-Asocio de Britio reaperigis ĉiujn 56 tekstojn libroforme jam en du antaŭaj eldonoj.

Jen, en brilaj novaj vestaĵoj, la tria eldono! Kiel la aliaj ĝi enhavas la tekstojn, kiuj aperis en la rubriko, kun la komentoj de William Auld kaj la elektitaj tradukoj, plus indekson.

Ni ankaŭ aldonis tradukvortareton jam proponitan de Auld en la paĝoj de La Brita Esperantisto. Temas pri elegantaj solvoj al tiklaj anglaĵoj.

La traduktaskoj, siatempe ellaboritaj perpoŝte, intence ne estas baznivelaj, en la celo plibonigi al pli vasta publiko sian lingvokapablon: oni lernas ne nur klopodante traduki en la unua parto de la libro, sed ĉefe per la provoj de la antaŭa studrondo, la komentoj de Auld, kaj la bildiga traduko, kiun li finfine kunkudris, kiuj troviĝas en la dua parto. 

Tiu tria eldono de Traduku! troviĝas ĉe retbutikoj kiel Amazono. La rekomendata prezo estas nur £10, kontraŭ 254 paĝoj da materialo por pliakrigi siajn kapablojn!

Eblas aliĝi al la 105-a Brita Kongreso de Esperanto, kiun gastigos la Pendulum Hotel en Manĉestro, nord-okcidenta Anglujo. Trapasi la enirpordojn eblos post la 16:00 en vendredo, la 4-a de aprilo. La kongreso daŭros ĝis la 17:30 en dimanĉo, la 6-a de aprilo. Pendulum Hotel troviĝas ĉe Sackville Street, Manchester, M1 3BB, nur kelkajn minutojn piede for de la trajnstacio Manchester Picadilly.

Nia ĉefa invitito estas José Antonio “Tonjo” del Barrio, prezidinto de Hispana Esperanto-Federacio. Li prezentos trifoje, kaj estos pliaj prelegoj, diskutrondoj kaj atelieroj dum la semajnfino.

Vi ricevos kafon kaj teon: unufoje en vendredo kaj dimanĉo, kaj dufoje en sabato. La kotizo kostas £75. Ne inkluziviĝas manĝoj aŭ loĝado; tiujn partoprenontoj aranĝos mem. La kongresejo ofertas antaŭmendeblajn leĝerajn lunĉojn en sabato kaj dimanĉo, kontraŭ po £8,50. Certiĝu, ke vi informos nin mendante ilin, se vi deziras manĝi vegetare aŭ vegane! (Pri alergioj, ktp sendu mesaĝon per nia kontakt-formularo.)

Ni aldonos pli da informoj dum la konkretigado de la programo ĉe britakongreso.org/eo. Vizitu de tempo al tempo! Eblas aliĝi per la ĉi-supra ligilo:

La plena gamo de ebloj (kotizo, lunĉoj, io alia poste aldonita) estas videbla sube de tiu ĉi paĝo.

You can now sign up for the 105^th Brita Kongreso de Esperanto, which will take place in Manchester at the Pendulum Hotel. The doors will open at 4pm on Friday, 4 April. The event will run until 5.30 pm of Sunday, 6 April. The venue is the Pendulum Hotel, Sackville Street, Manchester, M1 3BB.

Our main guest will be José Antonio “Tonjo” del Barrio, a former president of the Spanish Esperanto Federation. He'll be presenting three times, and there will be additional talks, discussion groups and workshops over the weekend.

We'll provide refreshments as part of the conference ticket, which costs £75: once on the Friday and Sunday, twice on Saturday. Meals aren't included, although there is an option to purchase a light lunch from the venue on the Saturday and Sunday for £8.50 each. Make sure to tell us when you sign up if you require vegetarian or vegan food. (Let us know via the contact form about allergies, etc.)

We'll be adding more information as the programme takes shape on britakongreso.org. Make sure to check it! You can sign up here:

The full range of options (the meals, plus anything else we might later add) is visible at the bottom of this page.

Kadre de nia projekto Festjaro BAULDTON, EAB kun fiero anoncas la reeldonon de klasika libro de la angla literaturo, en traduko de William Auld: jen La Ĉashundo de la Baskerviloj!

La libron originale eldonis niaj kolegoj ĉe Sezonoj, en du eldonoj de 1998 kaj 2020, redaktitan de Aleksander Korĵenkov kaj korektitan de Halina Gorecka. Surbaze de ilia teksto Simon Davies lingve kontrolis kaj poluris, kaj aldonis 14-paĝan apendicon pri lingvaĵoj. Fascine! 

Post la morto de kavaliro Karlo Baskervilo apud la piedsignoj de giganta ĉashundo, oni ekflustras pri familia malbeno. La detektivo Ŝerloko Holmso kaj lia fidela helpanto doktoro Vatsono klopodas por solvi la misteron de tiu supernatura besto, antaŭ ol ĝi mortigos ankaŭ la kavaliran heredinton.

La ĉashundo de la Baskerviloj, klasika krimromano de Arthur Conan Doyle, estas unu el la plej famaj rakontoj iam ajn verkitaj. La esperantigo de William Auld unue aperis en 1998 kaj nun reeldoniĝas en la Festjaro BAULDTON.

Vian ekzempleron trovu ĉe Amazono kaj aliaj tiaj retbutikoj. La rekomendata prezo estas nur £10!

Juna franca aktivulo, Gabin, entrepenis grandan aventuron: li petveturis tra Eŭropo, gastante ĉe esperantistoj per Pasporta Servo, kaj samtempe pliprofundigante siajn konojn pri la lingvo kaj la movado.

La aventuro daŭris pli ol ses monatojn, en kiuj li trairis 20 landojn, ĉeestis kvin eventojn, kaj pasigis 85 noktojn ĉe esperantistoj. Ĉiun paŝon de sia vojaĝo li dokumentis per filmetoj. Nun disponeblas longa dokumentfilmo pri lia sperto:

La celo de lia dokumentfilmo estas pruvi, ke Esperanto funkcias kiel internacia lingvo, kaj ke ĝi proponas al junuloj fenestron sur la mondo, per kiu oni povas vojaĝi, interkompreniĝi kaj amuziĝi. La dokumentfilmo reprezentas lian personan dankmesaĝon al tuj esperantistoj, kiuj lin subtenis dum la vojaĝo. Ĝi aldone celas motivi ne-esperantistojn lerni Esperanton kaj konatiĝi kun la movado. Por ke ankaŭ tiuj povu ĝui la filmon, jam disponeblas subtekstoj en 10 lingvoj!

En Zamenhof-tago Universala Esperanto-Asocio lanĉis 18-minutan videaĵon pri la ĉi-jara Universala Kongreso, okazinta la unuan fojon en Afriko.

Membreco de UEA komenciĝas de januaro ĝis decembro. Jen informoj por aliĝi por 2025.

En Zamenhof-tago EAB lanĉas La edzino de l' tempvojaĝanto, tradukon de The Time Traveler's Wife, kiun aŭtoris Audrey Niffenegger. Plurfoje filmigita kaj tradukita en dudekon da lingvoj, la furora romano nun ricevis Esperantan veston el la manoj de István Ertl.

Jen unu el la plej malkutimaj amhistorioj en la monda literaturo. Clare kaj Henry renkontas sin la unuan fojon kiam ŝi aĝas ses kaj li – tridek ses. Ĉe la geedziĝo, ŝi tamen estas dudek du jarojn aĝa, dum li – tridek. Tio eblas nur ĉar Henry moviĝas en la tempo malsame ol ni ĉiuj. Tempvojaĝado ne faciligas amrilaton, milde dirite. Dum ni leg-akompanas la vivon de paro kiu defias «krono-sindromon», ni ekpensas pri la ekstertempeco de tio kio plej fortas en la vivo de la specio homo: amo.

Tiun ĉi 656 paĝojn longan perlon trovu ĉe Amazono kaj aliaj tiaj retbutikoj!
 

Ricevite de UEA:

GRAVE: Ŝanĝo de la dato de la 110-a UK en Brno: 26.7.-2.8.2025

UEA informas, ke pro neatenditaj cirkonstancoj la dato de la 110-a Universala Kongreso de Esperanto (UK) devis esti ŝanĝita. La UK, antaŭe planita por 19-26 julio 2025, nun okazos la sekvan semajnon, inter la 26-a de julio kaj la 2-a de aŭgusto 2025.

La ŝanĝo estis necesa por eviti koincidon kun alia pli granda evento en la regiono de Brno, kio kaŭzus nedisponeblecon de loĝlokoj kaj konsiderindan altigon de ties prezoj dum la kongresa periodo. Tiu ŝanĝo estas por la plej bona ĝuo de la kongresanoj kaj spegulas la diligentan laboron de la Kongresa Fako de UEA kaj de la Loka Kongresa Komitato (LKK). Niaj teamoj sukcesis rapide certigi, ke la evento povos okazi laŭ la plej bonaj kondiĉoj por niaj gastoj, en la nova dato. Ni elkore dankas pro via komprenemo kaj fleksebleco kaj pardonpetas pro ajna ĝeno okaze de tiu necesa ŝanĝo.

Nuntempe oni pretigas ĉiujn bezonatajn informojn por la Dua Bulteno, kiu aperos ĝis fino de la jaro. En ĝi haveblos favorprezaj tranoktebloj, samkiel interesaj ekskursoj, inkluzive de la antaŭ- kaj post-kongresaj ekskursoj.

Pro tiu ŝanĝo la limdato de la unua plej favorpreza aliĝperiodo estis plilongigita ĝis la 15-a de decembro 2024. UEA invitas ĉiujn, ankoraŭ nealiĝintajn, profiti de la nova limdato, aliĝante ĉe https://uk.esperanto.net. Bonvolu diskonigi tiun informon inter viaj membroj!

La dato-ŝanĝo okazis kunlabore kun la Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj (ILEI). La 58-a ILEI-Kongreso, planata por okazi en Beogrado, Serbio, nun okazos la semajnon antaŭ la 110-a UK. La teamoj de la 110-a UK kaj de la 58-a ILEI-kongreso kunlaboros ankaŭ por ebligi bustransportadon de kongresanoj rekte inter la du kongresejoj, de Beogrado ĝis Brno. Pliaj informoj pri la 58-a ILEI-kongreso, kiel la aliĝilo, aperos baldaŭ ĉe https://www.ilei.info.

Se vi havas demandojn, ne hezitu kontakti nin!

Laboreme,

Kongresa Fako de UEA
LKK de la 110-a UK

En tiu tago, en kiu ni rememoras Klara Zamenhof, la edzinon de la inicitatinto de Esperanto cent jarojn post ŝia morto, EAB havas la plezuron povi anonci, ke Meta Auld afable konsentis al invito fariĝi honora membro, kiun proponis EAB dum la jaro, en kiu centjariĝus ŝia edzo, Vilĉjo Auld.

La rakonto de Meta spegulas tion de Klara. Ambaŭkaze, la edzoj ricevis la atenton kaj admiron de la esperantistaro, kaj kontribuis majstre al Esperanto. Iliaj atingoj ne estus eblaj sen la oferado de la edzinoj. Klara Zamenhof devis resti en Varsovio kun du infanoj, dum senkopeka Ludoviko klopodis enspezigi en Ĥersono kaj Grodno. Simile, Meta Auld transprenis la endomajn kaj administrajn taskojn de Vilĉjo por ke li havu la liberon investi en Esperanton sennombrajn horojn. Ŝi estis la fortikaj radikoj, kiuj ebligis al Vilĉjo bunte disfloradi por Esperanto.

Meta kun Vilĉjo en la sepdekaj jaroj. La foton oni trovis en lia monujo, kiam li mortis.

EAB dankas al Meta (kaj al Judith Auld, la filino de Meta kaj Bill) pro ŝia bonkora helpo rilate nian projekton Fest BAULDTON, kiu celebras la vivojn de nia elstaruloj Vilĉjo Auld kaj Marjorie Boulton, en la jaro en kiu ili centjariĝus.

On the day in which we remember Klara Zamenhof, the wife of the creator of Esperanto, one hundred years after her death, EAB is proud to announce that Meta Auld has kindly accepted an invitation to become an honorary member, offered to her as we celebrate the centenary of her husband, Bill Auld.

Meta's story mirrors Klara's. In both cases the husbands were the focus, and achieved great things for Esperanto. Their achievements would not have been possible without the sacrifices of their wives. Klara Zamenhof was left alone with two children in Warsaw whilst a penniless Ludoviko moved to Kherson and Grodno in search of income. Similarly, Meta Auld was responsible for giving Bill the freedom to put in the enormous hours that he did. She was the strong set of roots which allowed Bill to flourish for Esperanto.

Meta with Bill in the 1970s. The photo was found in his wallet when he died.

EAB thanks Meta (and Judith Auld, Meta and Bill's daughter) for her kind assistance with our project Festjaro BAULDTON, which celebrates the lives of our luminaries, Bill Auld and Marjorie Boulton, in the year when they would have turned 100.

Today marks 100 years since the death of Klara Zamenhof, wife of Ludoviko Lazaro Zamenhof. She died on December 6, 1924, at the age of 61.

She was one of nine children born to Aleksander (a soap manufacturer) and Goda Silbernik in Kaunas, Lithuania on October 5, 1863. She is crucial to the history of Esperanto: the first booklets in the language were financed from part of her dowry.

The house in Kaunas in which Klara Silbernik was born.

Ludoviko Zamenhof moved to Veiseije, a town in Lithuania (then part of the Russian Empire) not far from his birthplace in modern-day Poland in early 1885 at the invitation of his sister, Fania. Having recently qualified as a doctor he was in search of work. He didn't stay long: by May he was in Warsaw, studying opthalmology.

It seems that he met Klara in late 1884, when she was staying with her sister in Warsaw; the sister's husband, Jozef Levite, was a friend of Zamenhof's. During his short time in Veiseije Zamenhof met his future father-in-law, who had intended to marry off Klara. After a confession that Zamenhof had decided to give up medicine because the death of a child whom he (and others before him) had been unable to save was more than he could bear, Silbernik deemed him an unsuitable suitor. He did, however, approve of the dream of uniting mankind through an international language, which Zamenhof had been working on.

Aleksander Silbernik, who would become Esperanto's first benefactor.

Zamenhof started his own surgery in his father's house in summer 1886. He and Klara were engaged on March 30, 1887, and married on August 9 of the same year, after the arrival of the first book about Esperanto: Alexander Silbernik had granted permission to use part of the 10 000 rouble dowry prior to the wedding, and this funded the publication of several books, plus helped Zamenhof's father out of a career-ending predicament later on.

The wedding photo.

The couple wasted no time starting a family: son Adam was born on June 11, 1888, followed by daughter Zofia on December 13, 1889. Family life, however, was anything but easy: with next to no money (he later mentioned skipping meals), Zamenhof moved to Kherson and Grodny for work, leaving Klara behind with the children. (A second daughter, Lidja, was born in 1904.)

Klara bore the burdens which came with supporting her husband's dream. He later recalled: “My wife most loyally and generously joined in the suffering and unpleasantness, which Esperanto provided in the first years.”

Dr and Mrs Zamenhof during the World Esperanto Congress in 1910.

And that is as good a reason as any to mark the anniversary of her death: Esperanto has a known father ... but, as this summary attests, it needed a mother, too.

Antaŭ precize cent jaroj, la 6-an de decembro 1924, mortis Klara Zamenhof, la edzino de la iniciatinto de Esperanto. Ŝi estis 61 jaraĝa.

Unu el naŭ infanoj de Aleksander (sapfabrikisto) kaj Goda Silbernik, ŝi naskiĝis la 5-an de oktobro 1863 en Kovno (Kaunas), Litovujo. Ŝi ludis kernan rolon en la historio de Esperanto; la unuajn librojn pri kaj en la lingvo finance subtenis parto de ŝia doto.

La domo en Kovno en kiu naskiĝis Klara Silbernik.

Ludoviko Zamenhof transloĝiĝis al Veiseije, urbo en Litovujo nelonge for de lia naskiĝurbo, en frua 1885, laŭ invito de sia fratino, Fania. Diplomiĝinte kiel kuracisto en januaro, li serĉis laboreblon. Li ne restis longan tempon: jam en majo li komencis studi okulkuracadon en Varsovio.

Ŝajnas, ke li renkontis Klara en malfrua 1884, kiam ŝi estis vizitanta sian fratinon en Varsovio; ŝia edzo, Jozefo Levite, estis amiko de Zamenhof en cionistaj rondoj. Dum lia mallonga loĝado en Veiseije, Zamenhof renkontis la venontan bopatron, kiu intencis edzinigi Klara. Silbernik taksis lin netaŭga por sia filino, post konfeso, ke Zamenhof decidis abandoni medicinon post la morto de infano, kiun li (kaj same aliaj kuracistoj) ne kapablis savi, montriĝis neeltenebla ŝarĝo. Li tamen ja aprobis la revon, ke per internacia lingvo, kia estis prilaboranta Zamenhof, eblos unuigi la homaron.

Aleksander Silbernik, kiu poste fariĝis la unua mecenato de Esperanto.

Zamenhof komencis praktiki okulkuracadon en la domo de sia patro en somero 1887. Li kaj Klara gefianĉiĝis la 30-an de marto 1887, kaj geedziĝis la 9-an de aŭgusto samjare, post la publikigo de la unua libro pri Esperanto: Aleksander Silbernik donis sian permeson uzi parton de la dek-mil-rublan doto antaŭ la nuptofesto. Tiu doto finance ebligis la eldonadon de pluraj libretoj, kaj poste savis la patron de Zamenhof de karier-mortiga problemo.

La geedziĝa foto.

La novgeedzoj ne ŝparis tempon por krei familion: filo Adamo naskiĝis la 11-an de junio 1888; lin sekvis filino Zofia la 13-an de decembro 1889. La familia vivo, tamen, neniel estis facila; suferante pro monmanko (li poste diris, ke en kelkaj tagoj ne eblis manĝi), Zamenhof transloĝiĝis al Ĥersono kaj Grodno por serĉi laboron, postlasante Klara kun la infanoj. (Naskiĝis dua filino, Lidja, en 1904.)

Klara eltenis la ŝarĝojn necesajn por subteni la revon de la edzo. Li poste rememoris: «Mia edzino plej fidele kaj plej sindone partoprenis en ĉiuj suferoj kaj malagrablaĵoj, kiujn Esperanto donis en la unuaj jaroj.»

D-ro kaj s-rino Zamenhof dum la Universala Kongreso en 1910.

Kaj jen perfekta kialo por honori ŝin en la jubileo de ŝia morto: Esperanto havas jam konatan patron ... sed, kiel atestas tiu ĉi resumo, necesis ankaŭ patrino.