Rekte al la artikolo

Adiaŭo al la 'ideologia paŝtisto'

<<  [962]  >>

La enterigo de Bill Auld okazis lundon, la 18-an de septembro 2006, ĉe la paroĥa preĝejo en Dollar. Ĝis 150 homoj — familianoj, amikoj, najbaroj, ekslernejanoj kaj deko da esperantistoj — plenigis la preĝejon.

La mateno griz-ĉiele, ventete sed milde-varme septembris. Forestis pluvo krom dum la enterigo: falis gutetoj, kiam la ĉerko, tagmeze, malaperis por ĉiam en la teron. Kredeble neniu rimarkis la pluveton: ĉirkaŭ la tombo ili adiaŭis al la plej eminenta esperanta poeto de lia generacio. Nur posttagmeze pluvegis, ŝtormis, kvazaŭ la veterdioj estus fine rimarkintaj la perdon.

La dank- kaj memor-servo estis esence familia afero kaj okazis ĉefe en la angla lingvo. Post kantado de la 23-a psalmo ('La Eternulo estas mia paŝtisto; mi mankon ne havos') kaj legado el la duakanonaj libroj de Predikanto ('Nun ni laŭdu la famulojn, niajn patrojn, generacion post generacio'), Roy, la filo de Bill kaj Meta, parolis pri sia patro.

Li memorigis, ke Bill estis nekutime dotita sed restis homo de la tero kaj de la popolo: 'li estis multtalenta sed prie tute indiferentis.' Li skizis la vivon de sia patro, priskribante, kiel Bill kaj Meta konatiĝis: en la lernejo, dum artklaso, Meta faligis krajonon kaj Bill afable kliniĝis por ĝin repreni. Roy diris, ke lia patro estis bona sportisto kaj, kiel golulo, posedis 'manojn sekurajn'; poste, dum la milito, plaĉis al la 20-jarulo aviadi, aparte en sia Spitfire. Kaj Roy raportis, ke lia patro, edziĝinte, kaj mielmonatumante, kunhavis sian skribomaŝinon.

Siajn du infanojn Bill ne devigis lerni Esperanton: laŭ Roy, Bill volis, ke ili evoluu siamaniere, siatempe. Kaj, ŝercis Roy, rilate la Nobel-kandidatiĝon, Bill finfine tediĝis 'pro la ĵurnalistoj, kiuj venadis kaj konsumis sian viskion.' Suferante en la lastaj monatoj pro demenco angia, kiu lamigis la tujan memorkapablon, Bill tamen amuzis siajn flegistojn, kaj eĉ surprizis ilin, rekonante la nomon kaj perfekte priskribante lernejanon de antaŭ multaj jaroj.

John Wells, la prezidanto de Esperanto-Asocio de Britio, same parolante la anglan, omaĝis al la forpasinto, nomante lin la domina figuro en Esperanto-literaturo dum la lastaj 50 jaroj. Li parolis pri la 'kultura eksplodo', kiam aperis la poemaro Kvaropo. Menciante La infanan rason, John diris, ke la verko temas interalie pri la eteco de la homo en la egeco de la universo: 'Ĝi ebligas al ni retropaŝi kaj vidi, kiom ni malgrandas, kaj ke al ni estas konfidata la homa raso.'

Tiam aŭdiĝis la internacia lingvo, kiam Renato Corsetti, la prezidanto de Universala Esperanto-Asocio, diris, ke por li estas granda honoro paroli Esperanton dum la diservo. Renato daŭrigis: 'Li jes estas grava poeto, tradukisto kaj verkisto, kaj iasence la ideologia paŝtisto de la movado. Sed li estis samtempe ordinara parolanto de Esperanto kaj pro tio la esperantistoj amis lin.'

Brian Moon, vicprezidanto de la Akademio de Esperanto, kiun Bill mem prezidis de 1979 ĝis 1983, atentigis pri ties 'enorma kontribuo' al la esperantaj komunumo, movado kaj literaturo. Li citis la vortojn, kiujn Bill skribis memore al Kalocsay, ĉar nun aplikeblajn ankaŭ al la verkinto. Tiel, laŭ Brian, la plej granda poeto de la dua duono de la 20-a jarcento omaĝis al la plej granda de la unua duono:

                                    Homo,
vi estis unikulo brava …

         Al ni postrestas testamento
                  de l' poezia monumento
                           dieca:

tio sufiĉu. Triste, mute,
         sentante ombra la parnason,
                  mi adiaŭe levas glason
                           salute.

Tiam, preĝinte, kaj kantinte la himnon 'Restu kun mi: rapide vesperiĝas,' la funebrantoj aŭdis la pastrinon, kiu gvidis la ceremonion, diri, trafe, senteme, ke, se Bill pravis, kaj ne ekzistas vivo transmorta, do almenaŭ li trovis pacon kaj liberiĝon; se tamen li malpravis, kaj oni ja vivas transtombe, li ĝoje agnoskos sian eraron kaj bonvenigos ankaŭ nin, kiam ni alvenos.

Kaj, dum la ĉerko komencis sian mallongan vojaĝon el la preĝejo al la atendanta tombo, moroze, morne sonis skota sakfluto.

La Brita Esperantisto kondolencas al la familianoj de sia antaŭa, multjara redaktoro: la poeto, tradukisto kaj homo Bill Auld.

Ĉi tiu artikolo aperis en La Brita Esperantisto de printempo 2007.

<<  [962]  >>