News

Dum prelego pri Festjaro BAULDTON en la 109-a Universala Kongreso de Esperanto, unuafoje okazigita en Afriko (Aruŝo, Tanzanio) ni alŝutis al Soundcloud registraĵon de Sybil Michelow kantantan poemon el Kontralte (1955), la unua poemaro de Marjorie Boulton. Ĝi nomiĝas Memnon, kaj Boulton verkis ĝin en 1953. La muzikon komponis Frank Merrick.

https://soundcloud.com/esperanto-asocio/memnon

Statuo, ŝtono en dezerto,
Sur brila sablo, brulsoifa,
Mi staras morta, sensignifa;
Ĉe la piedoj nur lacerto

Estas kunulo kaj konsolo.
En spaco sen videbla verdo
Mi staras, monument’ de perdo
Granita, trista en izolo,

Sen homa koro aŭ kapablo,
Kaj ŝtoniĝinta per doloro.
Mi staras sub kruela gloro
De brula suno sur la sablo.

Sed, ŝtono kiu vundojn sentas,
Per mia propra sango ruĝa,
En sabloŝtorm’ turmenta, muĝa,
Mi staras blinda. Mi silentas.

Sed kiam ŝtormas ventaj vipoj,
Tra mia korpo sen espero
Dum sunleviĝo aŭ vespero
Mi kantas tra la ŝtonaj lipoj.

Ne mi, ne mi, sed senkompata
Kaj stranga vento lipojn movas,
La akra vento, kiu blovas
El lando nigra, nekonata.

Dum prelego pri Festjaro BAULDTON en la 109-a Universala Kongreso de Esperanto, unuafoje okazigita en Afriko (Aruŝo, Tanzanio) ni alŝutis al Soundcloud registraĵon de William Auld deklamantan sian poemon Incitnudiĝo, kiu aperis en Humoroj (1969).

https://soundcloud.com/esperanto-asocio/incitnudigho

Malmulte erotika,
la senvestiĝ’ publika
en noktoklubo kela
ŝajnigas sin sencela.

Sesfoje ĉiunokte
knabinoj per provok’ de
incitnudiĝ’ paradas,
lascivon nur fasadas,

pensante dum formeto
de l’ ŝtrumpoj kun rideto,
pri l’ prezoj kiuj soras,
ĉu piedkal’ doloras;

libidas senlibide,
la koksojn svingas fride
(rikanas kun reflekso
pri l’ stulta vira sekso).

La klientar’ enuas,
aŭ memkonscie bruas
(triumfas kaj prestiĝas
ĉar ino sendigniĝas).

Ne estas ja sencele:
ĉi kruda lud’ kruele
simbolas sentsufokan
malamon reciprokan,

kiu tra ĉiu bosko
tempestas sen agnosko.

Jen traduko de Roy McDonald, publikigita en numero 922 de La Brita Esperantisto, novembro-decembro 1994:

With no real titillation,
the public denudation
in nightclub low and shameless
pretends that it is aimless.

The strippers six times nightly
remove their clothing brightly,
gyrating and cavorting
lubricity purporting,.

and think, overtly shocking
by taking off a stocking,
of prices that are rising,
of bunion agonising;

projecting lust unlusting,
their busts and bottoms thrusting,
they sneer in dark frigidity
at masculine stupidity.

The customers feign boredom,
or loudly talk of whoredom
(triumphant in elation
at woman’s degradation).

Not aimless is this crudity:
the cruel game of nudity
betokens the perversion
of mutual aversion

that storms through every bower
with unacknowledged power.

Ni alŝutis al Soundcloud registraĵon de Sybil Michelow kantantan poemon el Ĉent ĝojkantoj (1957) de Marjorie Boulton. Ĝi nomiĝas Tajpado. La muzikon komponis Frank Merrick.

Quote

Mi sentas nun fieron
pri vere glora faro
ĉar tajpis mi leteron
sen iu ajn eraro;
mi kantos festcelebre,
el tre firea buŝo;
leteron ja sen fuŝo –
mallongan, kompreneble.

Ni alŝutis al Soundcloud registraĵon de William Auld deklamantan sian poemon Ebrio, kiu aperis en lia parto (Spiro de l' pasio) de Kvaropo (1952).

Jen la teksto.

Ebrio

Quote

la boteloj staras vice,
kamarade kaj komplice
sur la altaj murobretoj –
botelegoj, boteletoj,
verdaj, flavaj,
grasaj, kavaj,
palpebrume en la lumo
min invitas al konsumo,
gluta, tuta,
ĉes-refuta
forkonsumo de l’ enhavo,
de la verdo, de la flavo,
de likvoro glate glita
svate ŝvita
kvate kvita
strate strita
streta
struta

mi rimarkas: en angulo
sidas ia ina ulo
kiu ridas ĉevaldente
kaj rikanas sento-tente,
sin ekmovas,
kison blovas,
krurojn ŝovas:
kaj mi povas
super ŝtrumpo vidi blankon,
sangomankan
gamboflankon.
mi vin amas, bela ino,
mi adoras vin sen limo,
volas tuŝi,
kune kuŝi,
kaj karesi,
kaj forgesi,
pri la griza ver’ forgesi
grila priva vorgeresi
vira vorga pivaresi
vipareŝi
mi neŝeŝi
neŝeŝi
ŝuvi puvi pova-povaŝ
diri kie ŝiŝ ŝin trovaŝ
la ne
la ne-ŝe
ne-ŝeŝ
ŝeŝ
dako danto danko dankon
dankon
padonu mineŝtaŝ bria
padon’
padon’
’kon
’kon

paŭzo
naŭzo

 

En 2024 Esperantujo festas la centajn datrevenojn de Marjorie Boulton kaj William Auld. EAB nomis ĝin Festjaro BAULDTON. Jen kio ĝis nun okazis en la projekto.

• Reeldonado de Rimleteroj.

• Eldonado de luksa «speciala jubilea reeldono» de Rimleteroj. Ĝi estis pli granda, plenkolora, kaj enhavis pli da materialo.

• Okazigado de la Brita Kongreso de Esperanto en Oksfordo, kun programeroj ĉe Kolegio Somerville, kie studis Marjorie Boulton. Estis unu programero pri la vivoj kaj verkoj de la celebratoj, kaj alia en kiu du esperantistoj deklamis kelkajn rimleterojn rollude.

• Ceremonio memore al Marjorie Boulton ĉe Kolegio Somerville en la 7-a de majo, ŝia naskiĝtago.

• Numero de La Brita Esperantisto honore al Marjorie Boulton.

• Alŝutado de registraĵo de William Auld deklamanta sian poemon Ebrio.

• Alŝutado de registraĵo de Sybil Michelow kantanta la poemon Tajpado verkitan de Marjorie Boulton.

• Prezento de la vivoj kaj verkoj de la celebratoj okaze de la Universala Kongreso en Aruŝo.
• Deklamado de kelkaj de la rimleteroj en Aruŝo.
• Alŝutado de registraĵo de William Auld deklamanta sian poemon Incitnudiĝo.

• Alŝutado de registraĵo de Sybil Michelow kantanta la poemon Memnon verkitan de Marjorie Boulton.

• Ceremonio memore al William Auld en la Nacia Biblioteko de Skotlando en la 6-a de novembro, lia naskiĝtago.

• Ekspoziciado de kelkaj perloj de la Kolekto Auld ĉe la Nacia Biblioteko de Skotlando.

• Analizado de kelkaj verkoj de Marjorie Boulton en Studa Semajnfino en Kembriĝo en novembro.
• Prezento de la vivoj kaj verkoj de William Auld kaj Marjorie Boulton ĉe la Virtuala Kongreso de UEA.
• Invito (afable akceptita) al Meta Auld fariĝi honora membro de EAB; raportita koincide kun la centa datreveno de la morto de Klara Zamenhof. 

Aperigote kiel parto de la Festjaro:

• Reeldonado de la traduko fare de William Auld de La Ĉashundo de la Baskerviloj, fama libro en la serio pri la renoma detektivo Ŝerloko Holmso.

• Eldonado de La Kata Kolekto, kompilaĵo de du libretoj de Marjorie Boulton (Kvarpieda kamarado kaj Dekdu piedetoj), plus kelkaj ŝiaj poemoj pri katoj.

• Eldonado de Enkonduko al la Esperanta literaturo, kompilaĵo de du libroj de William Auld (Enkonduko en la originalan literaturon de Esperanto kaj Vereco. Distro. Stilo. Romanoj en Esperanto) plus lia Baza legolisto.
• Speciala numero de La Brita Esperantisto dediĉita al William Auld.
• Plus kelkaj aliaj projektoj jam divers-stadiaj prilaborataj, se tion ebligos la tempo.

Ĉar ĵus publikiĝis por membroj numero 996 de La Brita Esperantisto, 995, de vintro 2024, estas nun disponebla al ĉiuj:

The new board of trustees, appointed at the AGM in Oxford, headed to Esperanto House for their first weekend on the job. What greeted them was a nasty surprise:

It's no secret that the two sites of the former Wedgwood Memorial College have been a magnet for vandals and thieves since the College closed down in 2012. Esperanto House had largely escaped their attention, until it suffered two break-ins in 2022.

The vandals did enter Esperanto House but don't appear to have stolen anything. There's little of value in place there; artwork was removed after the first break-in, most of the library collection is with a firm of scanners as part of a digitisation project, and nearly all of the archive is held at an external storage facility.

They unsuccessfully attempted to gain access to the ground floor:

And left their hammer behind.

This is now with the police forensics team.

They made a point of smashing up other nearby windows and a garage door:

The incident is now in the hands of the local police force.

Esperanto-Asocio de Britio okazigis ceremonion ĉe Kolegio Somerville, Oksfordo, memore al Marjorie Boulton precize cent jarojn post ŝia naskiĝo.

La ceremonio, aranĝita kaj gvidata de Tim Owen, malfermiĝis per fonaj informoj pri Marjorie, senkompare bonega ambasadoro por Esperanto, kaj unu el ĝiaj plej grandiozaj verkistoj. Ŝi estis fekundege aktiva, kaj en 2008 oni kandidatigis ŝin por la Premio Nobel pri Literaturo pro ŝiaj verkojn en Esperanto.

Ŝi naskiĝis la 7-an de majo 1924 en Teddington, sud-okcidenta Londono, solinfano de Evelyn (fraŭline: Cartlidge) kaj Harry Boulton. Ŝia patro estis la lernejestro de la gimnazio en Barton-upon-Humber, kie edukiĝis la filino, jam flue legkapabla trijaraĝe.

Marjorie estis alvokita por intervjuo al Kolegio Somerville en Oksfordo en 1941. Ricevinte la plej superan eblan noton en ĉiu studobjekto, plus stipendion de la graflando, ŝi spertis «momenton ekstazan», kiam ŝi ricevis inviton tie studi la anglan literaturon. Tiu intervjuo estis la komenco de rilato, kiu daŭris la tutan vivon. Ŝi ricevis unuaklasan licencion en 1944, MA en 1947, kaj BLitt en 1948.

Marjorie montris la gravecon de Somerville en la propraj vortoj, kiam malfrue en la vivo ŝi verkis artikolon por Somerville Magazine.

• Jackie Watson, respondeculo por rilatoj kun pasintaj somervilanoj, legis mallongigitan version de la artikolo, interŝange kun Humphrey Tonkin, kiu legis version tradukitan de Brian Moon.

Tiu forta rilato kun Somerville ne ĉesis post tiuj studaj jaroj, sed daŭris ĝismorte. Marjorie revenis al Somerville en 1971 por komenci doktoriĝajn studojn, kiujn ŝi finis en 1976 per disertaĵo pri Charles Reade; post tiam ŝi perlaboris sian vivon per plentempa esplorado kaj verkado, kaj restis en Oksfordo, en sia dometo en Stockwell Street, dum la restantaj kvardek jaroj.

Inter la du studperiodoj ĉe Somerville, Marjorie trejniĝis pri edukado, kaj havis plurajn postenojn, ĝis en 1962 ŝi fariĝis direktorino de Charlotte Mason College (nun parto de la Universitato de Cumbria) en Ambleside, nord-okcidenta Anglujo, instruejo por la trejnado de instruistinoj. Ŝi verkis ses-libran serion de enkondukaj lernolibroj pri literaturo en la angla, komencante per The Anatomy of Poetry en 1953, kiam ŝi estis lekciistino ĉe la Kolegio de Hejmaj Sciencoj en Hexham, Northumberland. Tiuj libroj plu troviĝas en universitataj legolistoj.

Ni postlasis la eksteran mondon, kaj saltis al Marjorie la esperantistino.

La ŝlosila jaro estis 1949, en kiu okazis du notindaĵoj. La unua estas, ke ŝi eldonis sian unuan volumon de poezio en la angla, Preliminaries. Ĝi ne aparte plaĉis al ŝi; aliaj homoj jam diris ĉion, kion ŝi volis diri en la angla. En tiu sama jaro ŝi malkovris Esperanton, kaj, homo sentema pri homeco, estis al ĝi allogita.

Iam poste ŝi pruntprenis ekzempleron de Streĉita kordo de Kálmán Kalocsay. Trafis la sago: ŝi sciis, ke tiu ĉi estas lingvo, en kiu ŝi povos ĉion esprimi. La konstato lanĉis eksplodon da poezio!

Ŝia unua poemo estis Marborda ŝtono, kiu publikiĝis en Esperanto en Skotlando en 1952. La redaktoron, William Auld, ĝi tiel forte impresis, ke li kontaktis ŝin petante legi la ne-ekzistantajn antaŭajn verkojn!

Sekvis tion en 1953 Nuntempa Eposo, kvankam tio ne estis publikigita ĝis 2022: ĝia inspiro estis la trasuferoj de Vlasta Uršič, kara amikino de Marjorie, kiu petegis ŝin ne eldoni la poemon. Marjorie kondutis dece, notante, ke oferi «mian plej bonan fruan verkon» ne estis sendolore.

En 1954 ŝi verkis (tamen ne publikigis) La sekreta psiko, erotikan sonetaron. Ĝi eldoniĝis pirate en la 80-aj jaroj, kaj oni ĝenerale kredis, ke verkis ĝin Marjorie, sed tion ŝi neniam konfesis. Oni nun scias, ke ĝuste Marjorie kreis ĝin: Edmund Grimley Evans okupiĝis pri la postlasaĵo, kaj en taglibro post estigo de la pirata versio ŝi skribis, ke ŝi ne sentas honton.

En 1955 ŝi fariĝis konata al la internacia esperantistaro per la enmondiĝo de Kontralte. Ni aŭdis kelkaj poemojn el ĝi:

• Aliĝilo: Andreo Marshall, kun Jackie Watson de Kolegio Somerville por traduko anglalingva verkita de William Auld.

• Riĉo: Maurizio «Rico» Giacometto, kun Marteno McClelland por la traduko verkita de DB Gregor.

En 1957 eldoniĝis Cent Ĝojkantoj, el kiu ni aŭdis:

• Aglo: Sally  Phillips kaj Peter Bolwelll tradukis DB Gregor.

Deklamiĝis du poemoj el Eroj (1959):

• Dum Prelego: Andrew Marshall kaj Jackie Watson; tradukis DB Gregor.

• Stranga Forto: Terry kaj Anica Page; tradukis DB Gregor.

En tiu fekundega unua jardeko Marjorie laboris konstante, verkante proksimume unu poemon en ĉiu tria tago. Ŝi estis tre sukcesa nova alveninto al la Belartaj Konkurso de UEA: Duan premion kaj meritan mencion ŝi ricevis en 1952; tri premiojn en 1953 kaj du en 1954, kaj pliajn tri – inkluzive de du unualokajn – en 1955. Entute ŝi rikoltis 18 premiojn en tiu ĉi unua jardeko. Ne eblas, do, nei ŝian verk-kapablon. Tamen, ŝi kapablis ankaŭ traduki: kvankam supraĵe similaj, verki kaj traduki estas artoj senrilataj, kaj estas neniu kialo por supozi, ke homo kapabla je unu havos talenton je la alia.

1905 estis la plej grava jaro en la historio de Esperanto, post 1887. Ĝi estis la jaro de la unua monda kongreso de esperantistoj, kiu konkretigis multon. Zamenhof atentigis pri la naturo de la okazaĵo: «Ni konsciu bone la tutan gravecon de la hodiaŭa tago, ĉar hodiaŭ inter la gastamaj muroj de Bulonjo-sur-Maro kunvenis ne francoj kun angloj, ne rusoj kun poloj, sed homoj kun homoj.»
Antaŭ la preskaŭ 600 partoprenantoj li deklamis sian Preĝon sub la verda standardo, klaran aludon al la flago de Esperanto, jam uzita de la loka grupo en Bulonjo kaj adoptita por Esperanto dum tiu sama kongreso.

Jen tio, kion opiniis Marjorie pri tio: «Preĝo sub la verda standardo esprimas, simple kaj sincere, kaj vere kun ia efika simpla klimaksemo kaj emociiga ripetado, idealon de religia toleremo kaj interfratiĝo de la tuta homaro.»

• Preĝo sub la verda standardo: Sally Phillips kaj Peter Bolwell

Marjorie kredis, ke ŝi ne faris tre bonan laboron: malkonsentis la ĵusaŭdintoj!

Verŝajne instigite de la centa datreveno de la naskiĝo de LLZ en 1959, la eldonejo Routledge and Kegan Paul kontraktis kun Marjorie por verki biografion en la angla pri la iniciatinto de Esperanto. Marjorie estis pravigeble fiero pri la rezulto – ankoraŭ la plej bona biografio pri LLZ en la angla – des pli ĉar ŝi naskis ĝin sub nekredebla premo: la eldonejo donis al ŝi nur naŭ monatojn por esplorado, verkado kaj polurado. 

Zamenhof, Creator of Esperanto aperis en 1960 (kaj en Esperanto en 1962), kun dediĉo al ŝia patrino: «Por Evelyn Maud Boulton, anima parencino de Zamenhof kaj perfekta patrino, danke.»

Laŭtlegis fragmenton de ĝi Tim Owen, kaj Malcolm Jones la saman el Zamenhof, aŭtoro de Esperanto.

Malgraŭ sia elstareco en la kampo, Marjorie ne limiĝis al poezio. Humphrey Tonkin poste informis la ĉeestantojn, ke la poezi-eksplodo en la 1950-aj jaroj estis ĉio, kio jam estis en la kapo kaj devis elkraniiĝi. Verkinte ĉion tion ĉi, ŝi volis eksperimenti per aliaj ĝenroj: ne ĉar ŝi kredis atingi la samajn pintojn, sed pro tio, ke mankis tio en la Esperanta kulturo, kaj ŝi volis ke ĝi havu ankaŭ tiujn.

Ŝi estis talenta dramaturgo (Virino ĉe la landlimo (1959); Nia sango (1970); Ni aktoras (1971)); biografo; novelistino (Okuloj (1967), kolekto da 13 rakontetoj); eseistino (Ne nur leteroj de plum-amikoj (1984)), kaj pedagogo (Faktoj kaj Fantazioj (1984)). Tim Owen laŭlegis sian plej ŝatatan ekzempleron de ŝia verkado, de libreto pri ŝiaj katoj, Dekdu piedetoj .

Ŝian elstarajn literaturajn kapablojn bele notis estrarano de la Akademio Literatura de Esperanto, Nicola Ruggiero, en mesaĝo por tiu ĉi ceremonio.

La Direktoro de la Sekcio de Kontrolado de Lerniloj de la Akademio de Esperanto, Lee Miller, sendis mesaĝon en kiu li diris, ke progresantoj ofte demandas: «Kion mi povas uzi por plu lerni?» Li tre ofte senhezite respondas: «Faktoj kaj Fantazioj de Marjorie Boulton.» Edmund Grimley Evans kaj Tim Owen laŭtlegis en ambaŭ lingvoj lian mesaĝon.

En 1967 ŝi estis alelektita al la Akademio de Esperanto, en kies sino ŝi restis dum duonjarcento, ĝis sia morto. Sendis personan mesaĝon Probal Dasgupta, ĝia prezidanto, kiun muldis Marjorie. Edmund Grimley Evans laŭtlegis sian mesaĝon; Tim Owen elbuŝigis tradukon, per kiu provizis Brian Moon.

Finfine Humphrey Tonkin, Honora Prezidanto de UEA, parolis tre kortuŝe pri virino, kiun li unue renkontis antaŭ 70 jaroj.

Libro-donacado

En 2022 EAB eldonis la plenan poezian verkaron de Marjorie's, Unu animo homa, kiun kompilis kaj redaktis Edmund Grimley Evans, pro kio oni elektis lin Esperantisto de la Jaro.

Li donacis ekzempleron – duvolume, ĉefe pro la fekundeco de Marjorie en tiu unua jardeko – al Sarah Butler, la bibliotekistino de Somerville. Tim Owen aldoni al tio ekzempleron de Rimleteroj, la rim-korespondado inter Marjorie kaj William Auld en ilia junaĝo, plus luksan specialan eldonon, kiun li kreis por partoprenantoj de la Brita Kongreso kaj la ceremonio.

La ceremonion, precize du horojn post ĝia komenciĝo, bele finis Jackie Watson, kiu parolis pri somervilano konata kaj amata ĉirkaŭ la mondo, sed pri kiu ŝi neniam antaŭe aŭdis! Kia ŝoko, por ŝi, kaj kiel bele nun konscii pri la poezio de Marjorie! Sekvis refreŝigaĵoj kaj babilado.

The Esperanto Association held a memorial ceremony for Marjorie Boulton at Somerville College, Oxford, on what would have been her 100^th birthday.

We opened up with some biographical background about Marjorie, a magnificent ambassador for the Esperanto Community, and one of its greatest writers. She was prolific in her output, and was nominated for the Nobel Prize for Literature for her works in Esperanto in 2008.

She was born on 7 November 1924 in Teddington, now in London, to Harry and Evelyn (née: Cartlidge). Their only child, she was a precocious reader already at 3. Her father was the headmaster at the school in Barton-upon-Humber, which is where Marjorie grew up.

She was called to an interview at Somerville in 1941. Having received top marks in every subject, plus a grant, she received "a moment of ecstacy" when the envelope inviting her arrived. She gained first-class degree in 1944, an MA in 1947, and a BLitt in 1948. She put the importance of Somerville into her own words, writing for Somerville Magazine.

• Somerville's Jackie Watson (Alumni relations) read out an abridged version of Marjorie's Life before Somerville, alternating with Humphrey Tonkin, reading a translation by Brian Moon.

Tim Owen, who organised the event, explained that the relationship with Somerville didn't stop there. Marjorie returned in 1971, completing a PhD with a dissertation on Charles Reade in 1976. She spent the rest of her life in Oxford, in her small house on Stockwell Street. She was a frequent visitor to the College, and was called by some "Somerville's Pet".

In between the two Somerville periods was educational work. She trained and worked in education, ending with becoming principal, in 1962, of Charlotte Mason College (now part of the University of Cumbria) in Ambleside, a college for training female teachers. She produced a six-volume set of introductory texts about English literature, starting with The Anatomy of Poetry in 1953, when she was a lecturer at the College of Domestic Science in Hexham, Northumberland. These books are still on university reading lists today.

We then left the external world behind and jumped to Marjorie the Esperantist.

The key year was 1949 in which two things of note happened. One was that she published her first poetry in English, Preliminaries. She didn't think she'd done too good of a job with it: other people had got there first with English. She also discovered Esperanto, which was a natural fit for somebody with Marjorie's humanitarian sensibilities.

At some point she borrowed a copy of Streĉita Kordo (Taut Rope) by the Hungarian Esperantist (and real champion of Esperanto literature) Kálmán Kalocsay. That was it for her: she knew that this was a language in which she could express anything. And it initiated an explosion of poetry!

Her first poem Marborda ŝtono, was published in Esperanto en Skotlando in 1952. The editor, William Auld, was so impressed that he immediately wrote back to her to ask to read her non-existent previous poems!

That was followed by Nuntempa Eposo  in 1953, although it wasn't published until 2022: its inspiration was her friend, Vlasta Uršič, who had survived a terrible experience. Vlasta begged Marjorie not to publish it, and so she didn't, noting somewhere, that it caused her some pain not to give up "my best early work".

In 1954 she wrote (though did not publish) La sekreta psiko, a sequence of erotic sonnets. A pirate edition was released in the 80s, and the identity of the author was presumed to be Marjorie, although she never admitted it. We know now that it was indeed her work: after she'd died, Edmund Grimley Evans dealt with her affairs. It's mentioned in her diary: "I'm not ashamed of it."

That takes us to 1955: Kontralte. We heard some poems from it:

• Aliĝilo: Andrew Marshall, with Jackie Watson reading an English translation by William Auld.

• Riĉo: Maurizio Giacometto, with Martyn McClelland for the English version, translated by DB Gregor.

1957 brought Cent Ĝojkantoj from which we heard:

• Aglo: Sally  Phillips and Peter Bolwell, translated by DB Gregor.

Two poems from 1959's Eroj were declaimed:

• Dum Prelego: Andrew Marshall and Jackie Watson; the translation was by D B Gregor.

• Stranga Forto: Terry and Anica Page, translated by DB Gregor.

Marjorie worked constantly in this febrile first decade, by some counts a poem every third day or so. She was a very successful new arrival at the World Esperanto Association's Belartaj Konkursoj (Literary Competitions): she received a Second Place and a Merit in 1952; three prizes in 1953 and two in 1954, and a further three – including two First Places – in 1955. Overall, she bagged 18 prizes in that first decade. There's no denying her ability as a writer, then. How about as a translator?

1905 was the most important year in the history of Esperanto following its birth in 1887: it was the year in which the first World Congress of Esperantists was held, in Boulogne-sur-Mer, northern France. Plenty of important decisions were taken there, and the gravity of the event wasn't lost on Ludoviko Zamenhof: "We should all be well aware of the total importance of this day, because today, within the hospitable walls of the Boulogne-sur-Mer are found not Frenchmen with Englishmen, not Russians with Poles, but people with people."

In front of the nearly 700 people present he declaimed his Preĝo sub la verda standardo (Prayer beneath the Green Banner), a clear allusion to the flag of Esperanto, which was confirmed at that same event, based on the one used by the local group. Marjorie stated her own opinion of it: "Preĝo sub la verda standardo expresses, simply and sincerely, and truly with a type of simple urge to climax and emotion-stirring repetition, an ideal of religious tolerance and fraternalisation of the whole of mankind."

• Preĝo sub la verda standardo: Sally Phillips and Peter Bolwell

Marjorie didn't feel she'd done a very good job with that. The people present disagreed!

Presumably inspired by the centenary of his birth in 1959, the publishers Routledge and Kegan Paul signed Marjorie to a deal to write a biography of Ludoviko Zamenhof. Marjorie was justifiably proud of the result – it is still the best biography of Zamenhof in English – even moreso considering the difficulty of its birth: Marjorie was given just nine months for research, writing and editing.

Zamenhof, Creator of Esperanto was published in 1960 (and in Esperanto translation in 1962), with the following dedication: "To Evelyn Maud Boulton, true follower of Zamenhof and my wonderful mother, with my thanks for everything."

We heard a fra gment of it, with Tim reading the English original, and Malcolm Jones the translation.

Despite excelling at poetry, Marjorie didn't limit herself to just that one artform. Humphrey Tonkin later informed us that the explosion in the 1950s was what was already in her head needing to come out. From there, she tried different genres, not necessarily to the same high standard: she did so because Esperanto was lacking in its literature, and she wanted it to have other forms.

She was a talented playwright (Virino ĉe la landlimo (1959); Nia sango (1970); Ni aktoras (1971); a biographer; a novelist (Okuloj (1967), a collection of 13 short stories; an essayist (Ne nur leteroj de plum-amikoj (1984), and a teacher (Faktoj kaj Fantazioj (1984). Tim Owen read out his favourite example of Marjorie's writing, from a book all about her cats, Dudek piedetoj : the excerpts were full of puns, so this excerpt was English-only:

A much more in-depth run-down of Marjorie's literary prowess was provided by Nicola Ruggiero, a board member of the Esperanto Academy of Literature, who sent a message by video.

The Director of the Esperanto Academy's Section for Reviewing Learning Materials, Lee Miller, sent a message saying that he often hears beginners ask "What can I learn from next?", and that Marjorie's Faktoj kaj Fantazioj is an answer he unhesitatingly gives. In his absence, Edmund Grimley Evans and Tim Owen read out his message in both languages.

In 1967 Marjorie was elected to the Esperanto Academy, where she remained for the following half-century until her death. We heard from its president, Probal Dasgupta, on whom Marjorie had a lasting effect. Edmund Grimley Evans read out his messsage; Tim Owen voiced a translation provided by Brian Moon.

Finally, Humphrey Tonkin, Honorary President of the World Esperanto Association, spoke very warmly about a woman he first got to know all of seventy years ago.

Book Donation

In 2022, the Esperanto Association of Britain published Marjorie's complete works of poetry, Unu animo homa, compiled and edited by Edmund Grimley Evans, for which he was elected Esperantist of the Year by a committee comprising Esperantists from around the world.

He donated a copy – naturally in two volumes because of Marjorie's prodigious output – to Sarah Butler, Somerville's Librarian. Tim Owen added to that a copy of Rimleteroj, the correspondence in rhyme between Marjorie and William Auld from their youth, plus a luxury special edition created just for people participating in EAB's conference and this event.

The ceremony, precisely two hours after it started, was rounded off beautifully by Jackie Watson speaking about a fellow Somervillian and how astonishing she had found Marjorie's poetry. A quick drink, canapés, and some chit-chat followed.

The 45^th Annual General Meeting of EAB was held at St Anne's College, Oxford on May 5, 2024.

As usual, the members voted on the trustee candidates for the following year. Three of the incumbent trustees were stepping down, and were replaced by three new candidates. Clare Hunter, the sole remaining trustee, was the only candidate for president.

A second item was on the ballot: following a decision by the members at AGM 2023, the Constitution was to be changed such that the quorum for AGMs is lowered from 20 members to 5. The trustees had added two small changes, which weren't enough to justify changing the Constitution but had been put to one side awaiting a larger change to accompany. Namely: that the trustees would appoint a secretary from among their number. The role hasn't been required in several years, and so has been fulfilled purely to ensure compliance with the Constitution. Since a point in the Constitution indicated that members seeking an EGM should write to the secretary requesting one, this wording was changed to "president".

The results were:

All trustees were duly elected, with Clare Hunter appointed president, succeeding the departing Edmund Grimley Evans, president since 2021, after 27 years of trusteeship. In recognition of his record-length service, the trustees awarded him a Fellowship, the first since John Wells in 2019.

The proposed revised Constitution was passed, and will now be sent to the Charity Commission for its approval. The 2018 Constitution will remain in effect until such time as the Charity Commission approves the revised one.

We have uploaded the paperwork for the forthcoming AGM in our files section.

As announced in the February Update, the AGM will take place between 10:00 and 12:00 in the Mary Ogilvie Lecture Theatre of St Anne's College, Oxford, on 5 May. The downloadable paperwork includes:

• The agenda
• The draft minutes of the 2023 AGM
• A voting form (with instructions on voting by post and by email for those who wish to)
• The Trustees' Annual Report for activity in EAB's last financial year (1 November 2022 to 31 October 2023)
• The Statement of Financial Accounts and the Balance Sheet
• A copy of how the Constititution would look if the Trustees' proposals (explained in Update 105) are accepted. The original wording to those points being changed is shown on the fourth page.

If you attend the AGM, please bring your paperwork with you, particularly the voting form! (There's no reason not to submit your choices in advance by post or email if you already know how you will vote, of course.)

Several years ago EAB arranged with Katalin Kovats (editor of edukado.net) to come to the UK to train up several budding Esperanto teachers. That plan was derailed by the pandemic, and moved to 2024.

Daventry hosted Katalin and twelve teachers/group leaders/people whom new learners may spend time with over the weekend of 10-11 February:

There was much on offer, including a practical demonstration of how to memorably and effectively teach people how to use the reflexive without having to explain anything:

There was too much to fit into one single weekend, though, and so a second meeting, this time online, took place on for a couple of hours on Saturday, 23 March, in which the participants gave demonstrations using some of their own teaching material.

A report by John Greenwood about the teacher-training weekend will be in the summer edition of La Brita Esperantisto!